تحلیل بازار (Market Analysis) در راه اندازی کسب و کار

تحلیل بازار (Market Analysis) مهمترین قدم در راه اندازی کسب و کار است. گزارش تجزیه و تحلیل بازار شما اگر به درستی تهیه شود، مسیر اصلی فعالیت های کسب و کار شما را مشخص خواهد کرد. با یک تحلیل بازار مناسب شما می‌توانید سرمایه‌گذاران را جذب کنید. از خطرات موجود در مسیر کسب ‌وکار دوری کنید. در نهایت مشتریان بیشتری بدست آورید.

اگر به دنبال تأمین مالی هستید، تحلیل بازار یک عامل کلیدی برای سرمایه گذاران بالقوه است. آنها مطمئن می شوند که شرکت شما با اعداد درست و داده‌های حقیقی، آینده‌ی کسب ‌وکار خود را پیش بینی می‌کند. تحلیل بازار یعنی اطلاعات کامل، قابل فهم و مشخصی که باعث تعیین ویژگی‌های مخصوص بازار هدف شما شده است.  تحلیل این اطلاعات به شما کمک می‌کند برای کسب ‌وکار خود به درستی تصمیم گیری کنید.

اهداف تحلیل بازار در یک طرح کسب و کار

1. اندازه گیری وضعیت و جایگاه شما در آن بازار
2. امکانسنجی و اثبات توجیه اقتصادی سرمایه گذاری در آن بازار

برای کسانی که قصد سرمایه گذاری جهت راه اندازی کسب و کار را دارند تحلیل بازار دو هدف عمده را دنبال می کند :

1. اثبات اینکه شما بازار مورد نظر را به خوبی می شناسید.
2. پتانسیل و سایز بازار به اندازه ای هست که منجر به یک رشد و سود قابل قبول و پایدار برای سرمایه گذار شود.

تحلیل بازار (Market Analysis) و طرح کسب‌ و کار ( Business Plan ) 

تدوین یک طرح کسب ‌و کار، عملی هوشمندانه‌ است، مخصوصا هنگامی که شما یک کسب‌ و کار تازه را شروع می‌کنید. حتی اگر نیازی به تأمین مالی برای توسعه‌ی تجارت خود ندارید، تهیه‌ی یک طرح کسب‌ وکار (بیزینس پلن) مشخص برای شما ضروری است. تحلیل بازار نه تنها یکی از قسمت‌های اصلی طرح کسب ‌وکار شما است بلکه برای موفقیت طرح تجاری شما نیز ضروری است.

اگر تأمین مالی از بانک برای شما ضروری است یا می‌خواهید که سرمایه‌داران بالقوه در کسب ‌وکار شما سرمایه گذاری کنند، بخش تحلیل بازار را به درستی تکمیل کنید. چرا که وام‌ دهندگان و سرمایه‌گذاران منطقی باید مطمئن شوند که کسب‌ وکار شما تقاضای لازم را در بازار رقابتی بدست می آورد.

چه مواردی را در تحلیل بازار (Market Analysis) در نظر بگیریم؟

تحلیل بازار باید شامل یک مرور کلی از صنعت شما، نگاهی به بازار هدف، تحلیل رقبای کسب ‌وکار، پیش بینی های تجاری و هرگونه الزامات قانونی کسب‌ وکار شما باشد.
برای انجام تحلیل بازار 4 قسمت زیر را در نظر بگیرید :

• مشتریان هدف و نیاز بازار
• رقبا
• موانع برای ورود به بازار
• قوانین حاکم بر بازار

اما قبل از شروع به تجزیه و تحلیل بازار، ابتدا به توصیف و بررسی چشم‌اندازی از صنعت مورد نظر بپردازید. در این قسمت از تجزیه و تحلیل بازار، شما در مورد وضعیت کنونی صنعت خود و مسیر حرکت کسب ‌وکارتان به طور کلی بحث می‌کنید. 

مشتریان هدف و نیاز بازار

شناخت دقیق بازار هدف در ابتدای راه اندازی کسب و کار شما ضروری است. بیشتر صاحبان تازه‌کار در تجارت اشتباهاً چنین تصور می‌کنند که همه‌ی مخاطبین جز بازار بالقوه‌ی آنها هستند. واضح است که چنین نیست.

در هنگام اندازه گیری بازار، نحوه نگرش و اندازه گیری بازار، بسته به نوع کسب و کار متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال اگر کسب و کار تنها یک رستوران و یا یک مغازه است با نگرش محلی به ارزیابی و تحلیل بازار بپردازید. (یعنی بازار اطراف مغازه و یا رستوران را می سنجید و اندازه گیری می کنید). اما اگر برای یک مجموعه رستوران زنجیره ای به تحلیل بازار پرداخته اید، باید در سطح بزرگتر (کشوری) به اندازه گیری بازار هدف با توجه به نوع مخاطب رستوران زنجیره ای بپردازید.
هنگام اندازه گیری بازار، میزان خرید سالانه‌ی محصولات و خدمات خود را توسط مشتریان محاسبه کنید و اندازه‌ی بازار بالقوه‌ی کسب‌ وکار خود را بسنجید.

رقبا Competitors

مشخص است که شناسایی رقبایی که در مقابل شما ایستاده‌اند، تاکتیک هوشمندانه‌ای است. در عین حال نقاط ضعف رقابت بازار را نیز نشان می‌دهد. آیا به مشتریان بازار، خدمت‌رسانی کافی و مناسب صورت می‌گیرد؟ چه محصول یا خدمتی می‌توانید عرضه کنید که کسب ‌وکارهای مشابه شما نمی‌توانند ارائه دهند؟

در تحلیل رقبا باید کاملاً و شفاف به جایگاه برند رقبا در بازار و از دید مشتریان بالقوه پرداخته شود. نقاط قوت و ضعف رقبا را با توانمندی ها و ضعف برندتان مقایسه کنید. برای این کار گردش مالی، تعداد کارکنان، قیمت محصول، سایز شرکت رقیب، کیفیت، ارزش افزوده و … را در جدول مقایسه ای در مورد برند و سایر رقبا در نظر بگیرید.

موانع ورود به بازار

مکان، میزان سرمایه، دسترسی آسان به مواد اولیه، تکنولوژی، …. از جمله موانع ورود به بازار هستند. این موانع در تجزیه و تحلیل بازار باید در نظر گرفته شوند.
 2 سوال عمده در این بخش به صورت خلاصه مطرح می شود:

1. چه چیزی موجب می شود که از بازشدن یک مغازه در کنار شما و از دست دادن 50% از مشتریان جلوگیری نمایید.
2. بعد از جوابگویی به سوال اول، چه عاملی موجب می شود که به بازار مورد نظر وارد شوید و موفق شوید؟

پاسخ به دو سوال فوق شما را با تمام جوانب موانع احتمالی برای ورود به بازار آشنا می سازد.
یا به عبارت دیگر جواب دادن به سوالات زیر به شما در تحلیل بازار و بررسی تمام جوانب موانع احتمالی برای ورود به بازار  کمک می کند.  
خطرات بالقوه‌ی ورود به بازار هدف شما چیست؟ هزینه‌ی این ورود برای کسب ‌وکار شما چقدر است؟ چه افراد دیگری می‌توانند وارد بازار شما شوند؟

قوانین Regulation

قوانین هر بازار ( منظقه و کشور) از جمله مواردی است که هنگام تحلیل بازار و تصمیم برای ورود به آن باید در نظر گرفته شود.        
چه نوع محدودیت‌های قانونی و مقررات دولتی خاصی در بازار مورد نظرتان وجود دارد؟ همه‌ی آنها را شناسایی کرده و چگونگی پیروی از این قوانین را نیز مشخص کنید.

چگونگی دستیابی به داده‌های موردنیاز برای تهیه‌ی گزارش تحلیل بازار شما

تجزیه و تحلیل بازار برای صنایع و کسب ‌و کارهای مختلف، متفاوت است. متأسفانه بیشتر اطلاعات مورد نیاز شما به راحتی قابل دستیابی نیستند. تخمین بعضی از موارد شاید مناسب به نظر برسد. اما بیشتر اعداد و داده‌های شما باید بر اساس اطلاعات واقعی باشد.

اگر کسب‌ و کار شما راه ‌اندازی شده و شروع به کار کرده است. مشتریان بالفعل شما به عنوان یک بازار در دسترس، منبع بسیار ارزشمندی هستند. می‌توانید از طریق انجام تحقیقات بازار و تحقیقات اینترنتی و شبکه‌های مجازی برای گرفتن بازخورد در مورد عادات خرید، نیازها و دیگر اطلاعات روانشناختی و نیز شناخت بهتر رقبا استفاده کنید.